czwartek, 26 lutego 2015

Jak powstaje perła?

Ostrygi produkują perły –ale jak? Perły są skutkiem podrażnienie powierzchni płaszcza małż przez ciała obce, takie jak piasek czy jaja pasożytów. Mięczaki posiadają delikatny nabłonek, który w ramach obrony otacza „nieproszonego gościa” substancją wapienną identyczną z tą, jaka tworzy muszlę. Z czasem nakładane są kolejne powłoki i taka warstwa robi się coraz grubsza i twardsza. W branży jubilerskiej najbardziej ceni się naturalne perły. Obecnie w wielu miejscach na świecie prowadzi się hodowle pereł na skalę przemysłową. W takich miejscach perłopławy żyją w siatkowych skrzyniach w wydzielonych strefach. Hodowlane perły powstają w taki sam sposób jak te naturalne, z tą różnicą, że do muszli wprowadza się wyszlifowane kulki. Kosze z mięczakami tkwią pod woda na głębokości od 30 do 50 cm od roku do 5 lat. Aż 40 procent pozyskanych w ten sposób pereł można użyć do produkcji biżuterii ale jedynie mniej niż 10 proc. jest naprawdę wysokiej klasy.

Źródło: www.focus.pl

czwartek, 19 lutego 2015

Niesamowite stwory z głębin

Nowoodkryte organizmy, żyjące w kraterach oceanicznych wulkanów są niezbitym dowodem na to, że życie może powstawać także w skrajnych warunkach. A jakie to warunki? Mrok, żar i toksyczność kraterów, mogłoby się wydawać, że żaden organizm nie wytrzyma tam nawet minuty. Jednak natura jest pełna niespodzianek. W Grzbiecie Zachodnioindyjskim na dnie Oceanu Indyjskiego, naukowcy odkryli funkcjonujący ekosystem zamieszkały przez niesamowite formy życia. Nagrania wykonane na głębokości 2700 m pod powierzchnią wody pokazały życie włosowatych ślimaków, bezokich krewetek i egzotycznych ogórków morskich. Organizmy te roiły się wokół mineralnej struktury kominowej wulkanu. Taka struktura zwana jest czarnym palaczem. W badanym rejonie zebrano aż 17 gatunków.

Czym tak naprawdę są hydrotermalne kominy? Zostały odkryte w latach 70. i są pęknięciami dna oceanu, z których wydobywa się wrząca, bogata w minerały woda. Temperatura w rejonie Grzbietu Zachodnioindyjskiego sięga ponad 270 st. Celsjusza. Światło słoneczne prawie tam nie dociera, a woda bogata jest w siarczki wodoru, które unoszą się w postaci bąbli z mineralnych kominów o wysokości 20 m. Trudno uwierzyć, że w tak skrajnych warunkach powstało życie. W najgorętszym rejonie wulkanu odkryto pokryte łuską ślimaki o wielkości piłki golfowej, krewetki zaopatrzone w specjalne organy, które są wrażliwe na światło, a także yeti-kraby z owłosionym podbrzuszem. Najprawdopodobniej kraby hodują w tym miejscu bakterie będące ich pożywienie. Odkryto także białe ogórki morskie okręcone jak węże wokół mineralnych iglic. Podobnych stworzeń nie zaobserwowano w sąsiednich rejonach. W oddaleniu od kominów zarejestrowała gładkie, brązowe ślimaki, kroczące kleszcze, białe, czułkowate anemony i białe mięczaki przytwierdzone do martwych małży. Nie tylko w Oceanie Indyjskim obserwuje się bogactwo głębinowego życia. Oględziny w Szkocji ujawniły 15 rzadkich gatunków. W śród nich znajdowały się między innymi jak dotąd nienazwane ryby. Rzadko spotykany lancetnik, uważany za przedstawiciela pierwszych zwierząt, które wykształciły kręgosłup, został znaleziony w pobliżu półwyspu Tankerness w Orkney. Natomiast wokół Małych Wysp na archipelagu Malajskim znaleziono olbrzymie małże wachlarzowe o średnicy skorupy mierzącej do 48 cm. Małże te pokryte są złotymi nićmi przypominającymi ludzkie włosy. Technologia badań nieustannie się rozwija, dzięki czemu jeszcze nie raz naukowcy zaobserwują bogactwo głębin.

Źródło: www.polskatimes.pl

niedziela, 15 lutego 2015

Projekt Mieszkam nad Morzem

Data: 28 maja 2015r.
Godzina: 10:00-15:00
Miejsce: Instytut Oceanologii PAN, Powstańców Warszawy 55, Sopot


Mieszkam na Morzem to Projekt realizowany w ramach Programu europejskiego Sea for Society. Celem konkursu jest zaznajomienie jego uczestników z wiedzą dotyczącą środowiska morskiego. Z jednej strony z zrównoważonym korzystaniem z szeroko rozumianych zasobów morskich takich jak bogactwa naturalne, ryby, morze, jako droga transportu czy też źródło energii, a z drugiej z koniecznością dbania o to środowisko biorąc pod uwagę, że większość populacji ludzkiej mieszka nad morzem i żywi się pokarmem pochodzącym z morza.
Projekt Mieszkam nad Morzem, organizowany w ramach Europejskiego Dnia Morza, w połączeniu z VII Sopockim Forum Młodych jest wydarzeniem dwudniowym, podzielonym na część pierwszą, przeznaczoną dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych oraz drugą, dedykowaną studentom szkół wyższych, doktorantom oraz młodym doktorom.
Hasło przyświecające prezentacjom uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych to Mieszkam nad Morzem, w kontekście ogólnej myśli przewodniej Forum, czyli Dokąd Zmierza Świat. Pierwszy dzień imprezy przeznaczony jest na prezentacje młodzieży szkolnej. W przypadku szkół podstawowych formą prezentacji będą prace plastyczne (makiety, plakaty). Uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych przygotowują prezentacje multimedialne, które będą oceniane przez naukowców z komitetu naukowego, a całość imprezy ma charakter ogólnej dyskusji po każdym wystąpieniu. Te mini wykłady uczniów poprzedzone będą wystąpieniem zaproszonego gościa, cenionego naukowca. Dzień kończy się ogłoszeniem wyników za najlepsze prezentacje i uhonorowaniem zwycięzców nagrodami.
Drugiego dnia zapraszamy do udziału w siódmej edycji Sopockiego Forum Młodych. Dotychczas zaprezentowało się już ponad stu pięćdziesięciu młodych naukowców z całej Polski. W swobodnej atmosferze prezentowane są dokonania i przemyślenia, bez względu na to, jaką dziedziną nauki zajmuje się prelegent.  
Po raz pierwszy w historii sympozjum, we współpracy z firmą Today We Have, przed VII Sopockim Forum Młodych, przeprowadzimy jednodniowe otwarte (bezpłatne) warsztaty dla uczestników sympozjum (osób, które się zakwalifikowały) oraz dla osób, które chcą się nauczyć: jak przygotowywać prezentacje naukowe, jak występować publicznie, jak argumentować swoje opinie i dyskutować z oponentami.

Sopockie Towarzystwo Naukowe
zaprasza do udziału w Projekcie Mieszkam nad Morzem
w ramach Programu Sea for Society 
oraz
Sopockiego Forum Młodych pt. Dokąd Zmierza Świat
Sopot, 28-29 maja 2015

Informacje ogólne
 Forum odbędzie się w dniach 28-29 maja 2015 roku w Instytucie Oceanologii Polskiej Akademii Nauk w Sopocie. Uczniowie przygotowują prace plastyczne (szkoły podstawowe) lub prezentacje multimedialne (szkoły ponadpodstawowe) pod hasłem „Mieszkam nad Morzem” w ramach tematykiSopockiego Forum Młodych, ,,Dokąd Zmierza Świat”. Wystąpienia uczniów przewidziane są na 28 maja.
 Przykładowe tematy prezentacji:
  • Jak zachowywać się na plaży.
  • Co możesz zrobić, aby nie zanieczyszczać morza.
  • Zanieczyszczenia oceanów.
  • Po co Polak bada Arktykę?
  • Ciekawostki o Bałtyku, np. morskie bogactwa naturalne.
  • Podwodne składowiska broni chemicznej.
  • Bioróżnorodność a gatunki inwazyjne.

Dla najlepszych prezentacji przewidziano nagrody!!!

Kryteria oceny komisji ds. nagród są następujące:
  • Nowatorskie ujęcie tematu
  • Zawartość merytoryczna
  • Forma prezentacji
  • Prezentacja tematu i umiejętność przekazu swoich tez

Ważne daty
  • Powiadomienie organizatorów o udziale                  do 27 lutego 2015
  • Zgłoszenie prezentacji                                        do 17 kwietnia 2015
  • Informacja o przyjęciu prezentacji                         do 27 kwietnia 2015

Prezentacje należy zgłaszać na adres: biuro@todaywehave.comw tytule: Mieszkam nad Morzem. Aktualne informacje dostępne są na stronach:http://todaywehave.com/ oraz http://stn.edu.pl/SFM2015.

sobota, 14 lutego 2015

Gra (prawie) miejsca pt. "Mieszkam nad Morzem"

Data: 26 luty 2015 r.
Godzina: 17:00 
Miejsce: Krzywy Domek, Sopot


Sopockie Towarzystwo Naukowe we współpracy z firmą Today We Have, Fundacją Litoral, Dream Clubem i Krzywym Domkiem ma zaszczyt zaprosić mieszkańców Trójmiasta na dobrą zabawę z nauka w tle. Pora obudzić szare komórki z zimowego snu i 26 lutego w sopockim Krzywym Domku zagrać w grę (prawie) miejską pt. „Mieszkam nad Morzem”!

Mieszkam nad Morzem –gra (prawie) miejska to jedna z części projektu realizowanego w ramach międzynarodowego Programu Sea for Society. Celem gry jest zapoznanie uczestników z kwestiami dotyczącymi środowiska morskiego a także stworzenie idei „Niebieskiego Społeczeństwa”, które w zrównoważony sposób korzysta z szeroko rozumianych bogactw środowiska morskiego.
Gra podzielona została na sześć etapów tematycznych, w trakcie których grupy, złożone z maksymalnie 5 osób (przynajmniej jedna osoba w zespole powinna być pełnoletnia), będą wykonywać zadania zarówno logiczne jak i manualne. Zawodnicy przed przystąpieniem do rozwiązania zagadki dostaną od opiekuna etapu pakiet naukowych wskazówek. Dzięki takiej formie aktywności uczestnicy w łatwy i przyjemy sposób, poprzez zabawę poznają wiele ciekawych zagadnień związanych z tematyką środowiska morskiego.

Zabawa zakończy się wyłonieniem najlepszej drużyny i uhonorowaniem zwycięzców nagrodami. 



sobota, 7 lutego 2015

Sercowe problemy morskich ssaków

Niektóre morskie ssaki podczas polowania potrafią zanurkować na głębokość nawet 3 tysięcy metrów. Taki sposób zdobywania pokarmu jest bardzo trudny dla organizmu i może być powodem problemów kardiologicznych. Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Cruz przeanalizowali ponad 150 zanurzeń ssaków morskich takich jak foki Weddella i delfiny. Zwierzęta w trakcie badań miały przymocowane do skóry, przystosowany do warunków morskich, zestaw do badania EKG. Jak się okazało, badane ssaki miały epizody arytmii w przypadku 73 procent głębokich nurkowań, czyli takich ponad 210 metrów. Siła tych epizodów rosła wraz z głębokością na jaką zanurkowało zwierzę. Powodem takiego stanu jest to, że serce otrzymuje sprzeczne sygnały. Mózg domaga się od niego wolniejszej pracy, dzięki czemu organizm chroni się przed skutkami dużego ciśnienia hydrostatycznego, jednocześnie wysyłając komendę przyspieszenia pracy serca, która jest stosowna do dużego wysiłku fizycznego. Jednak taka sytuacja nie powstrzymuje sprytnych fok i delfinów. Zwierzęta aby złagodzić zakłócenia pracy serca w trakcie nurkowania zmieniają zachowanie. Zaczynają poruszać się wolnie i robią częste przerwy. Ponadto aby zachować jak najwięcej tlenu ich rytm serca wyraźnie zwalnia i w ten sposób zmniejsza wpływ dużego ciśnienia wody.

Źródło: rp.pl